20 listopada 2021 w ramach XLVIII Henrykowskich Spotkań Kulturalnych w Siemczynie odbył się Dzień Serbski. Goście Pałacu Siemczyno mieli wyjątkową okazję, aby poznać niełatwą historię Serbii, tradycje tego kraju oraz posłuchać muzyki prawosławnej.

Jak pachnie i smakuje Serbia można było poczuć już przed wejściem do Pałacu, gdzie przy dźwiękach serbskiej muzyki jeden z prelegentów – rodowity Serb pan Radovan Protić częstował gości ciepłą rakiją, tradycyjnym chlebem kukurydzianym oraz serbskim gulaszem.

O 16:00 rozpoczęły się prelekcje. Zanim jednak goście usłyszeli opowieść o Serbii, głosu udzielono panu Tadeuszowi Dachowi ze Stowarzyszenia „Dębosz” z Rymania. Przybliżył on publiczności szczegóły działalności stowarzyszenia i skupionych wokół niego społeczników i pasjonatów historii z Rymania.

Następnie wystąpił proboszcz Parafii Prawosławnej pw. Trójcy Świętej w Wałczu, ksiądz protojerej Artur Graban, który opowiedział o historii prawosławia na ziemiach serbskich, a także wyjaśnił zebranym symbolikę najważniejszych ikon prawosławnych. Szczególne miejsce w tej opowieści zajęli najważniejsi dla Serbów święci – św. Sawa (pierwszy arcybiskup Serbii i patron tego kraju) oraz św. Stefan (Szczepan) – patron Serbów i rodu Protić. Ksiądz Artur Graban przybliżył też znaczenie tradycji „Slavy”, dzięki której, mimo pięćsetletniej okupacji Serbii przez Turcję, na ziemiach tych przetrwało chrześcijaństwo i prawosławie. Istotę „Slavy” pokazano również z pomocą krótkiego filmu, zrealizowanego przez „Kuriera Wałeckiego” w 2014 roku w domu pana Protića.

To właśnie pan Protić wraz z panem Andrzejem Szutowiczem był kolejnym prelegentem tego wieczoru. Opowiedział on o najważniejszych momentach historii swojego kraju – od czasów najdawniejszych aż do współczesności. Największy nacisk położony został na tak istotne punkty w historii Serbii jak: panowanie cara Duszana, bitwa na Kosowym Polu, okupacja turecka, powstania serbskie i dążenie do niepodległości kraju, obie wojny światowe (w tym tragiczne wydarzenia związane z eksterminacją Serbów w obozach koncentracyjnych), utworzenie Jugosławii i bombardowania Belgradu w latach 90. XX wieku. Opowieść wzbogacona została ilustracjami, fragmentami filmów oraz ważnymi dla Serbów pieśniami.

Bardzo ciekawym uzupełnieniem wystąpienia panów Protića i Szutowicza była prezentacja przygotowana przez panią Jolantę Aniszewską, zastępcę dyrektora Muzeum Archeologiczno-Historycznego w Stargardzie. Opowiedziała ona niezwykłą historię serbskiego artysty Branko Kovačevića i wykonanych przez niego podczas II wojny światowej portretów serbskich jeńców wojennych. Jego prace podczas wojny w niewiadomy sposób znalazły się w Złocieńcu. Ich właścicielka zgłosiła się do stargardzkiego muzeum i był to niezwykle ważny element badań nad obecnością na Pomorzu serbskich jeńców. Dzięki współpracy z muzealnikami z Serbii oraz Niemiec udało się także zidentyfikować kilku sportretowanych przez Kovačevića mężczyzn.

Zwieńczeniem Dnia Serbskiego była prezentacja muzyki cerkiewnej w wykonaniu księdza Artura Grabana oraz piewczych (osoby śpiewające w cerkwi) Parafii Prawosławnej pw. Trójcy Świętej w Wałczu. Podczas krótkiego koncertu publiczność miała wyjątkową okazję usłyszeć wybrane części stałe z Liturgii św. Jana Chryzostoma oraz jeden z fragmentów jutrzni.

Henrykowskie Stowarzyszenie w Siemczynie składa serdeczne podziękowania wszystkim osobom zaangażowanym w organizację XLVIII Spotkań w tym: panom Edmundowi Kaźmierskiemu oraz Tadeuszowi Dachowi ze stowarzyszenia „Dębosz” z Rymania, panom Radovanowi Protićowi i Andrzejowi Szutowiczowi, pani Jolancie Aniszewskiej, księdzu Arturowi Grabanowi, a także niezastąpionym: Alinie Karolewicz, Tadeuszowi Brożkowi, Dominice, Adamowi i Krzysztofowi Andziakom.

Magdalena Urlich, inspektor ds. informacji turystycznej i marketingu